Archiven

Verslag Netwerkmiddag ‘1 jaar EUTR: Stand van zaken’

In november 2012 organiseerde de VTB een studiedag over de voorbereiding van de invoering van de EUTR. Inmiddels is het ruim een jaar geleden dat de EUTR in werking is getreden dus het werd tijd om de balans op te maken. Op 7 mei organiseerde de VTB in samenwerking met WNF een netwerkmiddag over de stand van zaken met betrekking tot de EUTR. Net als tijdens de studiedag kwamen verschillende sectoren aan het woord, zoals NGO’s (WWF, Greenpeace), de houtsector (Dekker Hout) en de overheid (NVWA).

Datum: 7 mei 2014
Tijd: 14-18 uur
Locatie: WWF Zeist
Dagvoorzitter: Sandra van Hulsen
Er waren ca. 70 mensen in het publiek, uit verschillende sectoren, waaronder ook veel niet-leden.

Jaap van der Waarde van WNF begon de middag met een presentatie van het WWF-rapport ‘Illegal logging in the Russian Far East: global demand and taiga destruction’ (2013). Hij liet zien op welke verschillende manieren er werd gefraudeerd met papieren. Volgens de controlerende instanties zijn deze papieren in orde maar het blijkt dat op meerdere plaatsen de handelsketen corruptie plaatsvindt. Alleen papiercontrole is dus zeker niet voldoende om illegale houtkap te controleren en te verminderen. Ondertussen gaat de bosdestructie onverminderd door.

Danielle van Oijen van Greenpeace stuurde in maart 2014 een verontrustend bericht rond over de effectiviteit van de EUTR. Er is namelijk in 1 jaar tijd maar 1 partij illegaal hout in beslag genomen in Europa. Onlangs was ze in Congo en het bleek dat er nog steeds erg veel illegale houtkap plaatsvindt. Ze noemde het een ‘georganiseerde chaos’. Het hout gaat bijvoorbeeld op transport naar Zwitserland en kan zo verder Europa in geïmporteerd worden. Er zijn nog veel landen zonder nationale wetgeving en bovendien lopen controles en sancties sterk uiteen tussen de Europese landen. Blijkbaar staan de achterdeuren voor illegaal hout in Europa nog gewoon open. In Nederland zijn ook nog geen sancties uitgedeeld en vervolgingen geweest.

Ingvar Kristensen van Dekker Hout lichtte toe hoe het bedrijf voldoet aan de verplichten van de EUTR. Ze hebben een eigen Due Diligence System (DDS) ontwikkeld. Sterke punten van dit systeem zijn dat er gebruik wordt gemaakt van de kennis van lokale mensen als het aankomt op het beoordelen van vergunningen en andere papieren, en dat er ook veldcontroles plaatsvinden. Dekker Hout is zich bewust van het feit dat hun broodwinning gevaar loopt als houtkap niet duurzaam gebeurt en hoewel zij zich goed inzetten voor de invoer van legaal hout, beseffen zij zich terdege dat legaal hout zeker niet hetzelfde is als duurzaam hout. ‘Legalisering zal niets bijdragen aan het tegengaan van ontbossing, het vertraagt alleen’.

Meriam Wortel lichtte toe wat de NVWA als controlerende instantie het laatste jaar heeft uitgevoerd. Ze vertelt dat de ca. 5000 marktdeelnemers in de houtsector zeer divers zijn. Er zijn bedrijven die papier en pulp produceren, bedrijven die aan de constructiesector leveren en bedrijven die meubels produceren. Inmiddels heeft de NVWA enkele tientallen bedrijven geïnspecteerd. De NVWA heeft zich met name gericht op bedrijven die risicovolle houtsoorten, of hout uit risicovolle landen importeren. Deze bedrijven zijn o.a. op de aanwezigheid van een DDS gecontroleerd. Een van de bevindingen van de NVWA is dat er bedrijven zijn met een goed werkend DDS, bedrijven die wel documenten verzamelen maar geen goed werkend DDS hebben, en bedrijven die nog erg veel moeten doen willen ze voldoen aan de EUTR verplichtingen. Er zijn vooralsnog geen sancties uitgedeeld, maar slechts schriftelijke waarschuwingen.

Na de individuele presentaties vond er een paneldiscussie plaats. De organisatie had verschillende stellingen gedeponeerd; deels waren ze van te voren opgesteld en deels waren ze gebaseerd op de presentaties van die middag.

De stellingen luidden:

1. De politiek gedoogt de handel in illegaal hout door geen extra middelen/capaciteit toe te kennen aan de NVWA
2. De EUTR is een papieren tijger en schiet zijn doelstelling voorbij
3. Het is niet mogelijk om volledige legaliteit te waarborgen middels een systeem van zorgvuldigheidseisen

Uit de discussie die volgde kwamen de volgende punten naar voren:

• De NVWA doet wat het kan met de beperkte middelen die beschikbaar zijn gesteld. De Nederlandse overheid heeft zijn zaakjes goed op orde mbt implementatie, regelgeving en controles.
• Heel veel marktpartijen in Europa doen nog niets met de EUTR. Dit komt onder andere door een gebrek aan bewustwording in veel landen. De Europese Commissie heeft nu als taak het aanzetten van landen tot het formuleren en implementeren van nationale wetgeving.
• Als een handelaar hout wil importeren, zou hij moeten informeren bij Greenpeace en/of WWF naar dit hout, land en de producent. Bij deze organisaties is veel kennis aanwezig die ook gedeeld wordt met de VVNH, de Bond van Timmerfabrikanten en monitoring organisaties. Maar het ontbreekt nog aan een centraal systeem waarin dergelijke informatie wordt verzameld en beschikbaar wordt gesteld aan handelaren. Dit was tevens een klacht van een houtimporteur: er is behoefte aan informatie over landen, hout en producenten zodat de beschikbare resources voor controles efficiënt kunnen worden ingezet.
• Er werd gevraagd waarom Dekker Hout zijn DDS niet deelt met andere handelaren. Het antwoord was dat dit bedrijfseconomisch gezien niet slim is om te doen.
• De EUTR zorgt ervoor dat hoge risico-stromen worden gestopt of in ieder geval verminderd.
• Legaliteit legt de basis voor certificering maar certificering zelf zal ontbossing ook niet stoppen. Palmolie bijvoorbeeld is een veel grotere bedreiging dan houtkap.
• Er zijn meer veldcontroles nodig: nu wordt er voor legaliteit alleen op papier gecontroleerd itt certificering.
• Pas bij het in beslag nemen van het hout in Duitsland werd er in het producentenland (DRC) gesproken over de EUTR. Pas toen ging het leven: meer en hardere acties zijn dus nodig! De houthandelaren moeten meer afgeschrikt worden.

Conclusies:

• Tijdens de studiedag in November 2012 werd geconcludeerd dat Nederland goed was voorbereid op de EUTR. Voor een groot deel blijkt dit ook zo te zijn: zo is er nationale wetgeving die wordt geïmplementeerd en vinden er controles op de meest risicovolle bedrijven plaats. Echter, veel handelaren hebben nog geen goed werkend DDS en de capaciteit van de NVWA blijft laag.
• Controle op papier alleen is niet voldoende om illegaliteit aan te tonen. Wellicht moet er een EUTR 2.0 komen, die naast uitgebreidere (veld)controles ook duurzaamheid betrekt.
• Ook al is de EUTR nog maar 1 jaar in werking, het feit dat er in 1 jaar tijd maar 1 partij illegaal hout in beslag is genomen zegt genoeg: er moet nog veel gebeuren in Nederland, maar zeker ook in de rest van Europa, om de effectiviteit van de EUTR te verhogen.

Date:
zondag, september 28, 2014 – 11:00

In november 2012 organiseerde de VTB een studiedag over de voorbereiding van de invoering van de EUTR. Inmiddels is het […]